Deze morgen raakte bekend dat er een spoorvisie voor 2040 in de maak is. Zeer binnenkort bezorgen we nog uitvoerig onze visie, maar een langetermijnvisie is voor de infrastructuur en de verbindingen en dat de gedane infrastructuurwerken en materieelaankopen hierop afgestemd worden, zijn een belangrijke kerndoelstelling dat de collega’s van integrato hebben bepleten.
Absolute voorwaarde
Dit langetermijnplan is een absolute voorwaarde om tot een goedwerkend efficiënt spoorwegnet te komen. Het is de reden waarom landen als Oostenrijk en Zwitserland zo goed scoren. In Oostenrijk kennen ze nu bijvoorbeeld al de complete uurregeling voor 2029, wanneer de nieuwe Brenner-tunnel open gaat en de reistijd op de Südbahn veel gaat verkorten. Eerst de uurregeling opstellen, dan de infrastructuurwerken en materieelaankopen erop afstemmen is dan ook het devies.
Schril contrast
Dit staat in schril contrast tot de Europese spoorwegpolitiek van de laatste dertig jaar, waar in de plaats van een concreet langetermijnplanning de organisatie volledig aan de markt wordt overgelaten. Er is geen EU-orgaan dat een doel-spoorwegnetwerk opstelt, operatoren zijn vrij om te doen en te laten wat ze willen. Er is geen overleg en verbindingen of ticketsystemen worden niet op mekaar afgestemd.
De langetermijnplannen zoals in Oostenrijk en Zwitserland zijn nochtans een enorm succes, het Europees beleid tot nog toe een catastrofe: op de meeste internationale verbindingen is het aandeel 'trein' gedaald tot een fractie van die van de wagen of het vliegtuig.
Gecadanceerde dagtreinverbindingen
Het zou nochtans perfect mogelijk zijn om op Europees vlak een geïntegreerd treinnet uit te tekenen, met gecadanceerde dagtreinverbindingen die om het uur rijden en daarop een tweehonderdtal dagelijkse nachttreinverbindingen. Op dat plan kan men dan links en rechts de infrastructuurwerken uitvoeren om het netwerk mogelijk te maken en gepast materieel aankopen om het mogelijk te maken.
Concreet plan nodig, geen communicatieplan
Het TEE2.0-plan dat met veel poeha werd aangekondigd was nochtans een stap in deze richting, alleen was het al gestrand voor het van de grond kwam. Gelanceerd door een enorme pro-auto-minister van het grootste pro-autoland van Europa en zonder enige verwijzing naar hoe men het ging verwezenlijken blijkt het vooral een communicatieplan.
Zo'n Europees langetermijnplan voor spoorwegen kan zowel in een kader met aanbestedingen voor privé-operatoren als in een kader met één spoorwegbedrijf. Dit is een politieke keuze waar wij geen positie over innemen. Maar het huidige systeem, waar er geen enkel doel bestaat en waar alle initiatief aan de markt overgelaten wordt, is volgens ons mislukt. Na twintig jaar kan men wel die conclusie trekken!