De uitbraak van het coronavirus heeft een grote impact op de economie. Vanuit verschillende sectoren rijst steeds meer de vraag voor steun. De regeringen staan onder druk om snel allerlei maatregelen te treffen, niet alleen om onze gezondheidszorg maar ook om de economie te redden en de post-COVID-19 economie voor te bereiden. Zo heeft de Italiaanse regering Alitalia al gehernationaliseerd, heeft de Franse overheid zich ook al in die richting uitgesproken en bereidt de Europese Unie zich ook voor om de vliegmaatschappijen te ondersteunen. Die vliegtuigmaatschappijen betalen echter geen belastingen en het zou dan ook zeer onrechtvaardig zijn om enkel hen te steunen en niet duurzamere sectoren zoals deze van de langeafstandstreinen. Back on Track Belgium en het Franse collectief Oui au train de nuit ondertekenden dan ook de recent gelanceerde petitie #SavePeopleNotPlanes op change.org.
Achterhaalde visie
Back on Track Belgium (B) en Oui au train de nuit (FR) vinden dat dergelijke maatregelen van de meest radicale klimaatscepsis zijn: onze planeet ondergaat volgens de meest ernstige wetenschappelijke rapporten toenemende klimaatstress als gevolg van ongecontroleerde uitstoot van broeikasgassen. Terwijl de luchtvaart een van de meest vervuilende vervoersmiddelen is, is de sector op basis van een overeenkomst uit 1944 nog altijd grotendeels vrijgesteld van btw en andere taksen. Als de luchtvaart als een land apart beschouwd zou worden, dan zou het in de top 10-lijst van meest vervuilende landen ter wereld staan. Bovendien is het een normale zaak geworden dat vooral lagekostenmaatschappijen lokale overheden onder druk zetten om goedkopere landingsrechten of zelfs subsidies te krijgen om te landen op niet-rendabele luchthavens. Op die manier wordt belastinggeld gebruikt om een van de meest vervuilende vervoersmiddelen te subsidiëren.
Spoorwegmaatschappijen ondersteunen
Bovendien beschikt ons continent over het dichtste spoorwegnet ter wereld en zou een reiziger zonder probleem al slapend in één nacht tijd meer dan de helft van ons continent kunnen bereiken. Tot een tiental jaar terug, voor dat er kostelijke hogesnelheidslijnen werden aangelegd, kon men zo perfect tot 1.300 kilometer per nacht afleggen in een couchette of een comfortabel bed in een slaapwagen, zonder al te duur ticket. Tegenwoordig is dit onmogelijk geworden door verschillende factoren die het verdwijnen van het oude, nochtans goed gebruikte publieke netwerk van internationale treinen, hebben veroorzaakt. Zo werd er bij de liberalisering van de markt van internationale reizigerstreinen vanuit gegaan dat er private operatoren op de markt gingen komen om ‘klassieke’ internationale (nacht)treinen aan te bieden maar dat is niet gebeurd. Op die manier is het (lowcost)-vliegtuig nog het enige alternatief voor wie beperkte middelen heeft om zich op (middel)lange afstand te verplaatsen.
Als de nationale en supranationale overheden menen dat ze onze planeet willen redden en de uitstoot van broeikasgassen willen verminderen, is het beter de zowel publieke als private spoorwegmaatschappijen ondersteunen door bijvoorbeeld:
de spoorwegmaatschappijen ertoe te verplichten hun producten op een open online platform aan te bieden voor het hele traject. Nu is het onmogelijk om vanaf een Belgisch loket of eender welke website een volledige reis te boeken vanaf het nabijgelegen Belgisch station tot op bestemming in het buitenland;
de aansluitingen tussen de verschillende treinen en spoorwegmaatschappijen te verbeteren;
de knelpunten (dure rijpaden, onverwachte werken aan het spoor, bureaucratie enz..) die de langeafstandstreinen ervaren weg te werken door bijvoorbeeld een speciaal rijpadtarief in te voeren voor deze treincategorie of het reserveren van grensoverschrijdende rijpaden
Goede reflectie nodig
We vragen dan ook met aandrang dat de overheden goed nadenken alvorens veel publieke middelen enkel aan luchtvaartmaatschappijen te geven die zelf weinig bijdragen aan de reële economie en tegelijkertijd ons milieu vernietigen. Dit geld zou kunnen worden aangewend voor groenere, duurzamere en socialere doelen. Op deze manier is deze crisis het kantelpunt naar een nieuwe positieve dynamiek die ons uit de huidige humanitaire en ecologische impasse haalt en van ons Europa weer een model van solidariteit en veerkracht maakt. Het milieu en onze kinderen zullen er ons dankbaar voor zijn.
● Back on Track Belgium (B)
● Oui au train de nuit (FR)